Back to Top

"اختلالات MPS دارای تظاهرات متنوع و شدت های متفاوت هستند. آنها می توانند بصورت نقص کارکرد یک اندام یا یک مشکل رایج اطفال رخ بنمایند. حتی متخصصان هم در تشخیص آن اشتباه می کنند. بدون شک فراوان و بررسی های دقیق امکان دارد برای سال ها بعد از عمل جراحی هم تشخیص داده نشوند." – دکتر Choy Yew Sing

احتمال را در نظر بگیرید – شک کنید

در بسیاری از عارضه های ژنتیک به دلیل عدم شک بالینی، تأخیر در تشخیص رایج است

بسیاری از بیماران مبتلا به اختلالات موکوپلی ساکاریدوز (MPS) به دلیل نادر بودن بیماری، ناهمگنی فنوتیپیک و مجموعه ای از نشانه های ظاهراً بی ارتباط با بیماری با تأخیر قابل ملاحظه ای تشخیص داده می شوند.1-3 در یک مطالعه اخیر از بیماران دارای بیماری های نادر (N=920) که با حمایت Global Genes Project انجام شد، زمان متوسط گزارش شده بین شروع علائم تا تشخیص دقیق 4.8 سال بوده است و دامنه آن بین 0 تا 20 سال می باشد.4 اختلالات MPS که اغلب با عارضه های استخوانی اشتباه گرفته می شوند، گروهی از کمبودهای آنزیمی ارثی هستند که با عوارض پیش رونده، مولتی سیستمیک و دارای خطر جانی نمود می یابند.5–7

فوریت درمان های خاص برخی اختلالات MPS نیاز به تشخیص دقیق و زودهنگام را افزایش می دهد.1،6،8-10 تبعات تأخیر در تشخیص یا درمان:

  • عوارض جدی مولتی سیستمیک11،12
  • آسیب های غیرقابل ترمیم اندام ها12
  • تأخیر در شروع درمان جایگزینی آنزیم (ERT) برای رسیدگی به کمبود آنزیمی ریشه بیماری2
  • عدم دسترسی به مدیریت خاص بیماری، همراه با افزایش ریسک مرگ و میر در جراحی1،6،9،10،13
از آنجائیکه برای برخی اختلالات MPS درمان وجود دارد، تأخیر در تشخیص می تواند باعث به تأخیر افتادن درمان و/یا تأخیر در مدیریت های بیماری گردد.6،9،10

MPS: مخفی شده در دید کامل

شناسائی زودهنگام در گروی شک زودهنگام می باشد

اختلالات MPS از لحاظ بالینی ناهمگن هستند و فارغ از سرعت پیشرفت که از کند تا سریع متغیر است، منجر به عوارض جدی می شوند. اگرچه نرخ پیشرفت تنها جزو خصوصیات کلی شدت بیماری هستند اما بیماران دارای سرعت پیشرفت کند بیماری هم در معرض خطر مریضی های جدی و مرگ و میر معمول مرتبط با بیماری پیش رونده سریع هستند.2,6,14

  • بسیاری از افراد مبتلا به بیماری وخیم در صورت عدم درمان به سن بزرگسالی نخواهند رسید (دهه دوم و سوم)6،15
  • علائم در افرادی که نوع پیش رونده کند بیماری را دارند معمولاً دیرتر در طول زندگی شروع خواهد شد14,16

بیماران مبتلا به MPS ممکن است الگوی کلاسیک یا غیرکلاسیک علائم و نشانه ها را داشته باشند.16

  • نشانه شناسی کلاسیک بصورت الگوهای براحتی قابل تشخیص علائم و نشانه هاست که بطور مشروح در متون علمی و در روال های بالینی به آنها پرداخته شده است16
  • نشانه شناسی غیرکلاسیک ظرفت بیشتری دارد – بدون ویژگی های بارز چهره، کوتاهی قامت یا درگیری های آشکار عضلانی استخوانی انواع کلاسیک MPS – در نتیجه تمایز دادن این فنوتیپ با سایر اختلالات رایج تر استخوانی یا متابولیک دشوار است16
  • بعنوان مثال در یک مطالعه اخیر عنوان شده است که حدود 25% بیماران مبتلا به سندروم مورکیو نوع MPS IVA) A) دارای فنوتیپ غیرکلاسیک هستند17
  • overview1.1
    بیماران غیرکلاسیک
  • overview1.2
    بیماران غیرکلاسیک

بیماری پیش رونده کند و/یا ظاهر فنوتیپیک غیرکلاسیک می تواند با سیر بالینی وخیم در پیشرفت های اندام های خاص اشتباه گرفته شود.18 فارغ از فنوتیپ، علائم می توانند تا آسیب نهائی اندام پیش بروند.12

علائم آشکار و بطور کلی قابل مشاهده باید شک بیماری را بوجود بیاورند

فارغ از محیط بالینی، ممکن است علائم آشکار و بطور کلی قابل مشاهده ای وجود داشته باشند که باید شک بیماری را بوجود بیاورند. با معاینه بیشتر امکان دارد بواسطه ارزیابی های بالینی تخصصی، یافته های آزمایشگاهی و تاریخچه بیمار، نشانه های بیشتری کشف کرد. این تقسیم بندی در شکل زیر نشان داده شده است.

علائم و نشانه های MPS1،2،5،11،12،16-30

عضلانی استخوانی

خصوصیات عمومی

  • راه رفتن غیرعادی
  • دیسپلازی استخوانی
  • محدودیت باز شدن انگشتان
  • خصوصیات زمختی چهره
  • درد مفاصل
  • ماکروسفالی
  • پکتوس کاریناتوم
  • کاهش استقامت بدنی/عدم توانائی در ورزش
  • قامت کوتاه/کندی رشدa

خصوصیات آشکار شونده با ارزیابی های تخصصی

  • راه رفتن غیرعادی
  • بدشکلی های استخوانی
  • دیسوستوزیس مالتی پلکس
  • پای ضربدری
  • درگیری مفاصل (انقباض، شل بودن مفاصل) بدون التهاب
  • سابلاكسشن ستون فقرات

روماتولوژی

خصوصیات عمومی

  • کاهش تحرک مفاصل
  • خشکی و درد مفصل ران
  • درد مفاصل
  • خشکی یا شل بودن مفاصل

خصوصیات آشکار شونده با ارزیابی های تخصصی

  • سندروم کارپال تونل
  • درگیری مفاصل بدون التهاب مفاصل یا آسیب های فرساینده استخوانی

گوش، حلق و بینی

خصوصیات عمومی

  • ضعف شنوائی هدایتی و/یا حسی عصبی
  • بزرگ شدن زبان
  • عفونت گوش میانی

خصوصیات آشکار شونده با ارزیابی های تخصصی

  • دریچه نای غیرعادی
  • پل بینی فشرده شده
  • بزرگ شدن غده لوزه حلقی
  • بزرگ شدن لوزه
  • مواد مخاطی در گوش میانی
  • تنگ شدن مجاری هوای سوپرا گلوتیک و اینفرا گلوتیک
  • بدشکلی استخوانچه‌ های شنوائی
  • ترشحات مکرر و بیش از حد بینی
  • عفونت مکرر گوش میانی
  • فشردگی/ضخیم شدن نای
  • انسداد لوله ای
  • ضخیم شدن غشای پرده صماخ

چشم پزشکی

خصوصیات عمومی

  • آب مروارید
  • کدورت انتشاری قرنیه
  • گلوکوم

خصوصیات آشکار شونده با ارزیابی های تخصصی

  • تاربینی
  • کدورت قرنیه با ظاهر بارز "شیشه مات"
  • دوربینی شدید
  • هیپرترولیسم
  • ناهنجاری های عصب بینائی (التهاب و آتروفی)
  • پیشروی پیرامونی عروق به داخل قرنیه
  • خروج کاذب و پیش رونده تخم چشم
  • کاهش تیزی بینائی
  • رتینوپاتی
  • دوبینی

مغز و اعصاب

خصوصیات عمومی

  • ناهنجاری های رفتاری (معمولاً در MPS IVA و VI مشاهده نمی شود)
  • تأخیر رشد (معمولآً در MPS IVA و VI مشاهده نمی شود)
  • ضعف شنوائی
  • حملات صرع (معمولآً در MPS IVA و VI مشاهده نمی شود)

خصوصیات آشکار شونده با ارزیابی های تخصصی

  • کیست های عنکبوتی (معمولاً در MPS IVA و VI مشاهده نمی شود)
  • آتروفی مغز (معمولاً در MPS IVA و VI مشاهده نمی شود)
  • سندروم کارپال تونل
  • فشردگی/میلوپاتی/سابلاكسشن طناب نخاعی
  • بزرگ شدن فضای پره واسکولار
  • هیدروسفالوس
  • دیسپلازی دندانی
  • پاکی مننژیت گردنی
  • ادم پاپی/آتروفی نوری
  • ناشنوائی حسی عصبی
  • ناهنجاری های شدت-سیگنال
  • تنگی کانال نخاعی
  • ونتریکولومگالی

قلب و عروق

خصوصیات عمومی

  • کاهش استقامت بدنی/عدم توانائی در ورزش

خصوصیات آشکار شونده با ارزیابی های تخصصی

  • فشار خون ریوی
  • ضخیم شدن، نارسائی، یا تنگ شدن دریچه های میترال یا آئورت همراه با بزرگ شدن عضلات بطن چپ
  • نارسائی دريچه سه لختى

ریه

خصوصیات عمومی

  • کاهش استقامت بدنی/عدم توانائی در ورزش
  • آپنه خواب

خصوصیات آشکار شونده با ارزیابی های تخصصی

  • انسداد مجاری هوای فوقانی و تحتانی (تنگ شدن نایژه ها، تنگ شدن مجاری هوای سوپرا گلوتیک و اینفرا گلوتیک)
  • کاهش پیش رونده حجم ریه
  • عفونت های تنفسی
  • اختلالات خواب (آپنه خواب انسدادی/سندروم وقفه تنفسی و سندروم مقاومت مجاری هوای فوقانی)

گوارش

خصوصیات عمومی

  • دل درد
  • یبوست
  • بزرگی کبد و طحال
  • فتق
  • شل بودن مدفوع

خصوصیات آشکار شونده با ارزیابی های تخصصی

  • بزرگی کبد و طحال

دندانپزشکی

خصوصیات عمومی

  • ناهنجاری سطوح گونه ای
  • نقص در ساخت دندان ها
  • هيپودنشيا
  • تیز شدن دندان های نیش
  • بیلچه ای شکل شدن دندان های ثنایا
  • نازکی مینا

خصوصیات آشکار شونده با ارزیابی های تخصصی

  • ناهنجاری سطوح گونه ای
  • نازکی مینا

aدرگیری استخوانی و کوتاهی قامت شاید در برخی بیماران کمتر مشهود باشد.

از آنجائیکه تظاهرات استخوانی در میان افراد مبتلا به MPS رایج است، این اختلالات MPS شاید شبیه به دیگر عارضه های استخوانی باشند.1،10،16 MPS باید در محیط های بالینی مختلف، اعم از موارد زیر در نظر گرفته شود:16،30

  • کلینیک های دیسپلازی استخوانی
  • ارتوپدی
  • روماتولوژی اطفال
  • کلینیک های متابولیک استخوانی
ناتوانی های شناختی و ذهنی جزو علائم اصلی و ممیز تمام اختلالات MPS نیستند. هرگز نباید به دلیل عدم وجود ناتوانی های شناختی/ذهنی احتمال MPS را رد کنید.1

ارجاع و تشخیص به موقع بهترین شانس بهبود زندگی بیماران است.1،6 علائم اصلی بالینی MPS را بشناسید و بیماران مشکوک را فوراً برای آزمایشات تشخیصی به متخصصان ژنتیک یا مراکز بیماری های متابولیک ارجاع دهید.1،16،30

وضعیت بیماران مبتلا به MPS متنوع و گوناگون است – طیف کامل را کشف کنید

در روال های روزمره شما، تظاهرات متنوع می تواند باعث دشوار شدن شناسائی وضعیت بیماران گردد

بهترین راه برای تشخیص دقیق MPS ارجاع دادن بیماران به متخصصان ژنتیکی است که با MPS آشنا بوده و طریقه تأیید تشخیص را می دانند.1،19

در مواجهه با بیمارانی که حالت های زیر را دارند باید به MPS شک کنید:

  • دارای هر تعداد یا الگوهائی از علائم ناهمگن و به ظاهر بی ارتباط هستند1،19
  • نیاز شدید به جراحی دارند و این مسئله بار زیادی ایجاد کرده است1,19

شناسائی زودهنگام در گروی مشاهده کل تصویر بالینی و آشنا بودن با علائم اصلی MPS است.1،2،6،10،19

پاتولوژی نهان در پس تظاهرات را کشف کنید

MPS یک نوع اختلال ذخیره سازی لیزوزومی است. 11 نوع اختلال MPS با درجات متغیر سن متوسط بروز بیماری وجود دارند که لزوماً با سن تشخیص یکی نیستند. مسبب هریک از آنها یک کمبود آنزیم لیزوزومی است.1،2،6،10،19

اختلالات MPS فارغ از کمبود آنزیمی خاص خود دارای پاتولوژی و مکانیسم های مشابهی هستند:1،6

  • آنزیم های لیزوزومی، گلیکوز آمینو گلیکان ها (GAGs) را تجزیه می کنند1،6
  • انباشت GAGدر کل بدن باعث آسیب های پیش رونده می شود که با تبعات متنوع مولتی سیستمیک نمود پیدا می کنند1،6

بعنوان مثال، فیلم زیر مکانیسم بیماری مورکیو نوع (A (MPS IVA را نشان می دهد.

بهینه سازی عوارض – تغییر مسیر بالینی برای بیماران

یک مدل بهینه ارائه مراقبت ها برای اختلالات MPS

دهه های متمادی پژوهش و مطالعه درباره بیماری و درمان آن به توسعه رویکردهای جدیدی برای مدیریت بالینی اختلالات MPS منجر شده است. در هسته مدیریت عصر جدید – یک مدل هماهنگ مراقبت های چندرشته ای قرار دارد.6،34-35

مخاطرات و نیازهای منحصر بفرد مرتبط با این عارضه های پیچیده مولتی سیستمیک با هماهنگی ERT (در صورت وجود) با مدل ارائه مراقبت ها به بهترین نحو مورد رسیدگی قرار می گیرند که سه اصل مراقبت را تشکیل می دهند.2،6،8،36-38

با ادامه توسعه الگوی مدیریت، تغییرات در بهترین شیوه ها و راهبردها امید بیشتری برای بیماران تحت تأثیر این اختلالات و خانواده های آنها ایجاد می کنند.8،34

ارجاع سریع برای تشخیص جهت مراقبت های بهینه از بیماران مبتلا به MPS ضروری است.1،2،6

مطالعه بیشتر

بررسی زودهنگام می تواند زمینه را برای مداخله زودهنگام فراهم نماید.
تأخیر نکنید.

این یک عصر جدید مدیریت است. در جریان آخرین تحولات و اطلاعات مربوط به MPS قرار بگیرید.

References:  1. Lehman TJA et al. Diagnosis of the mucopolysaccharidoses. Rheumatology 2011;50(suppl 5):v41–v48.  2. Hendriksz C. Improved diagnostic procedures in attenuated mucopolysaccharidosis. Br J Hosp Med 2011;72(2):91–95.  3. Hendriksz CJ et al. Clinical overview and treatment options for non-skeletal manifestations of mucopolysaccharidosis type IVA. J Inherit Metab Dis 2013;36(2):309–322.   4. Engel PA et al. Physician and patient perceptions regarding physician training in rare diseases: the need for stronger educational initiatives for physicians. J Rare Disord 2013;1(2):1–15.  5. Clarke LA et al. Biomarkers for the mucopolysaccharidoses: discovery and clinical utility. Mol Genet Metab 2012;106(4):396–402.   6. Muenzer J et al. Long-term, open-labeled extension study of idursulfase in the treatment of Hunter syndrome. Genet Med 2011;13(2):95–101.   7. Muenzer J. Early initiation of enzyme replacement therapy for the mucopolysaccharidoses. Mol Genet Metab 2014;111(2):63–72.   8. Muenzer J et al. International Consensus Panel on the Management and Treatment of Mucopolysaccharidosis I. Mucopolysaccharidosis I: management and treatment guidelines. Pediatrics 2009;123(1):19–29.   9. Clarke LA. Pathogenesis of skeletal and connective tissue involvement in the mucopolysaccharidoses: glycosaminoglycan storage is merely the instigator. Rheumatology (Oxford). 2011;50(suppl 5):v13–18.   10. Morishita K, Petty RE. Musculoskeletal manifestations of mucopolysaccharidoses. Rheumatology 2011;50(suppl 5):v19–v25.   11. Hendriksz CJ et al. International guidelines for the management and treatment of Morquio A syndrome. Am J Med Genet Part A 2014;9999A:1–15.   12. Berger KI et al. Respiratory and sleep disorders in mucopolysaccharidosis. J Inherit Metab Dis 2013;36(2):201–210.   13. Spinello CM et al. Anesthetic management in mucopolysaccharidoses. ISRN Anesthesiol 2013;2013:1–10.   14. Lampe C. Attenuated mucopolysaccharidosis: are you missing this debilitating condition? Rheumatology (Oxford). 2012;51(3):401–402.   15. Tomatsu S et al. Mucopolysaccharidosis type IVA (Morquio A disease): clinical review and current treatment: a special review. Curr Pharm Biotechnol 2011;12(6):931–945.   16. Lachman RS et al. Mucopolysaccharidosis IVA (Morquio A syndrome) and VI (Maroteaux-Lamy syndrome): under-recognized and challenging to diagnose. Skeletal Radiol 2014;43(3):359–369.   17. Montaño AM et al. International Morquio A Registry: clinical manifestation and natural course of Morquio A disease. J Inherit Metab Dis 2007;30(2):165–174.   18. Thümler A et al. Clinical characteristics of adults with slowly progressing mucopolysaccharidosis VI: a case series. J Inherit Metab Dis 2012;35(6):1071–1079.   19. Muenzer J. The mucopolysaccharidoses: a heterogeneous group of disorders with variable pediatric presentations. J Pediatr 2004;144(suppl 5):S27–S34.  20. Kinirons MJ, Nelson J. Dental findings in mucopolysaccharidosis type IV A (Morquio’s disease type A). Oral Surg Oral Med Oral Pathol 1990;70(2):176–179.  21. Lachman R et al. Radiologic and neuroradiologic findings in the mucopolysaccharidoses. J Pediatr Rehabil Med 2010;3(2):109–118.   22. Cimaz R et al. Joint contractures in the absence of inflammation may indicate mucopolysaccharidosis [hypothesis]. Pediatr Rheumatol Online J 2009;7:18.   23. Fahnehjelm KT et al. Clinical guidelines for diagnosing and managing ocular manifestations in children with mucopolysaccharidosis. Acta Ophthalmol 2012;90(7):595–602.   24. Zafeiriou DI, Batzios SP. Brain and spinal MR imaging findings in mucopolysaccharidoses: a review. AJNR Am J Neuroradiol 2013;34(1):5–13.   25. Braunlin EA, et al. Cardiac disease in patients with mucopolysaccharidosis: presentation, diagnosis and management. J Inherit Metab Dis 2011;34(6):1183–1197.   26. Braunlin E et al. Unexpected coronary artery findings in mucopolysaccharidosis. Report of four cases and literature review. Cardiovasc Pathol 2014;23(3):145–151.   27. Mesolella M et al. Management of otolaryngological manifestations in mucopolysaccharidoses: our experience. Acta Otorhinolaryngol Ital 2013;33(4):267–272.  28. Martins AM et al. Guidelines for the management of mucopolysaccharidosis type I. J Pediatr 2009;155(4)(suppl 2):S32–S46.   29. Kakkis ED, Neufeld EF. The mucopolysaccharidoses. In: Berg BO, ed. Principles of child neurology. New York, NY: McGraw-Hill; 1996:1141–1166. 30. Wood TC et al. Diagnosing mucopolysaccharidosis IVA. J Inherit Metab Dis 2013;36(2):293–307.   31. Data on file. Biomarin Pharmaceutical, Inc.  32. Drummond JC et al. Paraplegia after epidural-general anesthesia in a Morquio patient with moderate thoracic spinal stenosis. Can J Anesth 2015;62(1):45–49.   33. Sharkia R et al. Sanfilippo type A: new clinical manifestations and neuro-imaging findings in patients from the same family in Israel: a case report. J Med Case Rep 2014;8:78.   34. Kakkis ED. Enzyme replacement therapy for the mucopolysaccharide storage disorders. Expert Opin Investig Drugs 2002;11(5):675–685.  35. Agency for Healthcare Research and Quality. Defining the PCMH. https://pcmh.ahrq.gov/page/defining-pcmh. Accessed December 15, 2015.  36. Hwu W-L et al. Current diagnosis and management of mucopolysaccharidosis VI in the Asia-Pacific region. Mol Genet Metab 2012;107(1-2):136–144.   37. Klitzner TS et al. Benefits of care coordination for children with complex disease: a pilot medical home project in a resident teaching clinic. J Pediatr 2010;156(6):1006–1010.   38. Mosquera RA et al. Effect of an enhanced medical home on serious illness and cost of care among high-risk children with chronic illness: a randomized clinical trial. JAMA 2014;312(24):2640–2648.