Back to Top

"امیدواریم که وقتی یک متخصص اطفال یافته های جسمانی را ببیند، و اگر رادیولوژیست تعدادی تصویر اشعه ایکس تهیه کند، آنها بتواند بگویند که این ستون فقرات طبیعی نیست و باید این کودک را پیش یک متخصص ژنتیک بفرستیم." – دکتر Paul Harmatz

تظاهرات مفصلی اغلب جزو نخستین علائم MPS می باشند

شک متخصص روماتولوژی به MPS برای تشخیص دقیق و به موقع ضروری است

خصوصیات استخوانی و مفصلی در دوره بسیار اولیه بیماری در بیماران مبتلا به اکثر انواع اختلالات موکوپلی ساکاریدوز (MPS) دیده می شود. بیمارانی که این نوع تظاهرات عضلانی استخوانی را دارند اغلب و پیش از اینکه MPS تشخیص داده شده باشد به متخصصان روماتولوژی مراجعه می کنند.1

تأخیر در تشخیص باعث این موارد می شود:

  • عوارض شدید مولتی سیستمیک1,3
  • آسیب های غیرقابل ترمیم یا از بین برنده اندام ها1
  • تأخیر درمان2
  • عدم دسترسی به مدیریت خاص بیماری، همراه با افزایش ریسک مرگ و میر در جراحی1,5-8
علائم و نشانه های اختلالات MPS غیرقابل پیش بینی و از لحاظ بالینی متنوع هستند، لذا تشخیص بسیار دشوار می شود. بیماران ممکن است علائم غیرکلاسیک و/یا کلاسیک MPS و نیز روند پیشرفت سریع یا کند بیماری را داشته باشند.2-4

تشخیص احتمال، ارجاع و رد تشخیص MPS

به دلیل درگیری زودهنگام و مستمر مفاصل، تخصص روماتولوژی بواسطه شناسائی زودهنگام فرصت ویژه ای برای اثرگذاری مثبت بر زندگی بیماران MPS و خانواده های آنها دارد که این امر می تواند امکان مدیریت خاص بیماری و دسترسی به درمان های موجود را فراهم آورد. برای تسریع بخشیدن به مداخله های زودهنگام باید با علائم و نشانه ها آشنا باشید که شامل این موارد می باشند:

  • خشکی یا شل بودن مفاصل6,9
  • درگیری مفاصل در غیاب التهاب10
  • از دست رفتن پیشرونده قدرت تحرک مفاصل5
  • سندروم کارپال تونل10
  • ناهنجاری های استخوانی10
درگیری روماتولوژیک بصورت یکنواختی پیشرونده است و شدت و میزان وقوع آنها به مرور زمان افزایش می یابد. اگرچه بیماران مبتلا به MPS معمولاً دارای علائم و نشانه های گسترده تری هستند اما نشانه های منفرد هم می توانند برای توجیه ارجاع به یک متخصص ژنتیک یا مرکز بیماری های متابولیک کافی باشند.1,11

علائم و نشانه ها می توانند جزئی یا خیلی آشکار باشند. خصوصیات رایج استخوانی و مفصلی که احتمال MPS را مطرح می سازند عبارتند از:1

  • درگیری زودهنگام مفاصل بدون خصوصیات کلاسیک التهاب یا آسیب های فرساینده استخوانی
  • "دست چنگالی"
  • بدشکلی ستون فقرات (گیبوس، اسکولیوز، کیفوز، خمیدگی جزئی یا آشکار)
  • شواهد رادیولوژی مبنی بر دیسوستوزیس مالتی پلکس
علائم و نشانه های دیگری هم که امکان بروز آنها هست در جدول زیر عنوان شده اند.
Musculoskeletal-manifestations-of-MPS

تمام مشکلات مفصلی به یک شکل در میان همه انواع MPS نمود نمی یابند.

  • دیسپلازی استخوانی بیماران مبتلا به MPS IV با دیسوستوزیس مالتی پلکس مشاهده شده در سایر انواع MPS متفاوت است6
  • شل شدن رباط ها/هایپرموبیلیتی مفاصل مرتبط با MPS IV نیز منحصر بفرد است؛ در سایر انواع MPS، درگیری مفاصل معمولاً با کاهش تحرک و خشکی نمود می یابد6

MPS به اشتباه یک بیماری دوران کودکی تلقی می شود؛ اما بیمارانی که مبتلا به MPS پیشرونده کند هستند در هر سن ممکن است دچار علائم شده و باید شک بالینی را مطرح کرد.6

  • بیماری مفصلی با یا بدون التهاب یک خصوصیت بارز MPS پیشرونده کند است6
  • متخصصان روماتولوژی باید در مواردی که بیماران دارای هریک از خصوصیات زیر هستند مسئله ارجاع بابت MPS را در نظر بگیرند:
    • آرتریت ناشناخته کودکان و نوجوانان در چهار مفصل یا کمتر که به درمان های ضدالتهابی پاسخ نمی دهد (مانند داروهای ضدالتهابی غیراستروئیدی)10,7
    • سابقه خانوادگی و برادران یا خواهران با علائم مشابه2,7
    • یافته های MRI مبنی بر ورم متزاید غشا زلالى بدون سایش7
    • درد مفاصل و انقباضات بدون علائم سیستمیک و محلی التهاب6

خشکی و انقباضات شاید در هر مفصلی رخ بدهند اما اغلب در مفاصل فالانژیال دیده می شوند.6

  • ناهنجاری مشخص کننده "دست چنگالی" زمانی رخ می دهد که مفاصل اینترفالانژیال دست ها درگیر شده باشند6
    • احتمال درگیری مفصل اینترفالانژیال دیستال در بیماران مبتلا به MPS زیاد است6
    • بیمارانی که آرتریت التهابی دارند به احتمال زیاد دچار درگیری مفصل اینترفالانژیال پرگزیمال و متاکارپال-فالانژیال هم می باشند6
  • از آنجائیکه بروز سندروم کارپال تونل در دوران کودکی نادر است، در صورت مشاهده آن در یک کودک باید فوراً به MPS شک کرد6

علائم و نشانه هائی که باید شک شما به MPS را تقویت کنند دقیق تر بررسی کنید.

تظاهرات و پیشرفت اختلالات MPS غیرقابل پیش بینی، مولتی سیستمیک و گوناگون است، لذا تشخیص بسیار دشوار می شود.1 تأخیر در تشخیص بسیار شایع است و می تواند تبعات مخربی برای بیماران شما داشته باشد. شناسائی زودهنگام علائم و نشانه ها در سیستم های بدن کلید تشخیص دقیق و سریع بیماری است. با علائم و نشانه های بسیار متنوع MPS که امکان وقوع آنها در زمینه تخصصی شما وجود دارد آشنا شوید.1,2,6

یک اختلال رایج تر مفصلی یا MPS؟

اختلالات مفصلی MPS می توانند بسیار شبیه به عوارض رایج روماتولوژیک باشند و به همین دلیل آنها را با هم اشتباه می گیرند.6 از آنجائیکه درمان MPS می تواند زندگی بیمار را متحول سازد، تشخیص زودهنگام و دقیق بسیار اهمیت دارد. در صورتی که احتمال MPS را می دهید، بیمار را به متخصصان ژنتیک یا مراکز بیماری های متابولیک ارجاع دهید.1

Differential-diagnoses-to-rule-out-MPS-110
متخصصان روماتولوژی باید برای تمام بیمارانی که با یا بدون التهاب دارای انقباضات یا شل بودن مفاصل هستند، احتمال MPS را در تشخیص افتراقی خود بگنجانند.1,10

به چه ترتیب دیگری می توانید MPS را مشاهده کنید؟

الگوی علائم و نشانه ها شک قابل توجهی به MPS را مطرح می سازند

فارغ از محیط بالینی، علائم آشکار و بطور کلی قابل مشاهده ای وجود دارند که باید شک بیماری را بوجود بیاورند. با معاینه بیشتر امکان دارد بواسطه ارزیابی های بالینی تخصصی، یافته های آزمایشگاهی و تاریخچه بیمار، نشانه های بیشتری کشف کرد. این تقسیم بندی در شکل زیر نشان داده شده است. علائم و نشانه های MPS1-4,10,12-25

عضلانی استخوانی

خصوصیات عمومی

  • راه رفتن غیرعادی
  • دیسپلازی استخوانی
  • محدودیت باز شدن انگشتان
  • خصوصیات زمختی چهره
  • درد مفاصل
  • ماکروسفالی
  • پکتوس کاریناتوم
  • کاهش استقامت بدنی/عدم توانائی در ورزش
  • قامت کوتاه/کندی رشدa

خصوصیات آشکار شونده با ارزیابی های تخصصی

  • راه رفتن غیرعادی
  • بدشکلی های استخوانی
  • دیسوستوزیس مالتی پلکس
  • پای ضربدری
  • درگیری مفاصل (انقباض، شل بودن مفاصل) بدون التهاب
  • سابلاكسشن ستون فقرات

روماتولوژی

خصوصیات عمومی

  • کاهش تحرک مفاصل
  • خشکی و درد مفصل ران
  • درد مفاصل
  • خشکی یا شل بودن مفاصل

خصوصیات آشکار شونده با ارزیابی های تخصصی

  • سندروم کارپال تونل
  • درگیری مفاصل بدون التهاب مفاصل یا آسیب های فرساینده استخوانی

گوش، حلق و بینی

خصوصیات عمومی

  • ضعف شنوائی هدایتی و/یا حسی عصبی
  • بزرگ شدن زبان
  • عفونت مکرر گوش میانی

خصوصیات آشکار شونده با ارزیابی های تخصصی

  • دریچه نای غیرعادی
  • پل بینی فشرده شده
  • بزرگ شدن غده لوزه حلقی
  • بزرگ شدن لوزه
  • مواد مخاطی در گوش میانی
  • تنگ شدن مجاری هوای سوپرا گلوتیک و اینفرا گلوتیک
  • بدشکلی استخوانچه‌ های شنوائی
  • ترشحات مکرر و بیش از حد بینی
  • عفونت مکرر گوش میانی
  • فشردگی/ضخیم شدن نای
  • انسداد لوله ای
  • ضخیم شدن غشای پرده صماخ

چشم پزشکی

خصوصیات عمومی

  • آب مروارید
  • کدورت انتشاری قرنیه
  • گلوکوم

خصوصیات آشکار شونده با ارزیابی های تخصصی

  • تاربینی
  • کدورت قرنیه با ظاهر بارز "شیشه مات"
  • دوربینی شدید
  • هیپرترولیسم
  • ناهنجاری های عصب بینائی (التهاب و آتروفی)
  • پیشروی پیرامونی عروق به داخل قرنیه
  • خروج کاذب و پیش رونده تخم چشم
  • کاهش تیزی بینائی
  • رتینوپاتی
  • دوبینی

مغز و اعصاب

خصوصیات عمومی

  • ناهنجاری های رفتاری (معمولاً در MPS IVA و VI مشاهده نمی شود)
  • تأخیر رشد (معمولآً در MPS IVA و VI مشاهده نمی شود)
  • ضعف شنوائی
  • حملات صرع (معمولآً در MPS IVA و VI مشاهده نمی شود)

خصوصیات آشکار شونده با ارزیابی های تخصصی

  • کیست های عنکبوتی (معمولاً در MPS IVA و VI مشاهده نمی شود)
  • آتروفی مغز (معمولاً در MPS IVA و VI مشاهده نمی شود)
  • سندروم کارپال تونل
  • فشردگی/میلوپاتی/سابلاكسشن طناب نخاعی
  • بزرگ شدن فضای پره واسکولار
  • هیدروسفالوس
  • دیسپلازی دندانی
  • پاکی مننژیت گردنی
  • ادم پاپی/آتروفی نوری
  • ناشنوائی حسی عصبی
  • ناهنجاری های شدت-سیگنال
  • تنگی کانال نخاعی
  • ونتریکولومگالی

قلب و عروق

خصوصیات عمومی

  • کاهش استقامت بدنی/عدم توانائی در ورزش

خصوصیات آشکار شونده با ارزیابی های تخصصی

  • فشار خون ریوی
  • ضخیم شدن، نارسائی، یا تنگ شدن دریچه های میترال یا آئورت همراه با بزرگ شدن عضلات بطن چپ
  • نارسائی دريچه سه لختى

ریه

خصوصیات عمومی

  • کاهش استقامت بدنی/عدم توانائی در ورزش
  • آپنه خواب

خصوصیات آشکار شونده با ارزیابی های تخصصی

  • انسداد مجاری هوای فوقانی و تحتانی (تنگ شدن نایژه ها، تنگ شدن مجاری هوای سوپرا گلوتیک و اینفرا گلوتیک)
  • کاهش پیش رونده حجم ریه
  • عفونت های تنفسی
  • اختلالات خواب (آپنه خواب انسدادی/سندروم وقفه تنفسی و سندروم مقاومت مجاری هوای فوقانی)

گوارش

خصوصیات عمومی

  • دل درد
  • یبوست
  • بزرگی کبد و طحال
  • فتق
  • شل بودن مدفوع

خصوصیات آشکار شونده با ارزیابی های تخصصی

  • بزرگی کبد و طحال

دندانپزشکی

خصوصیات عمومی

  • ناهنجاری سطوح گونه ای
  • نقص در ساخت دندان ها
  • هيپودنشيا
  • تیز شدن دندان های نیش
  • بیلچه ای شکل شدن دندان های ثنایا
  • نازکی مینا

خصوصیات آشکار شونده با ارزیابی های تخصصی

  • ناهنجاری سطوح گونه ای
  • نازکی مینا

aدرگیری استخوانی و کوتاهی قامت شاید در برخی بیماران کمتر مشهود باشد.

بیمارانی که MPS آنها تشخیص داده نشده است اغلب دارای علائم مفصلی هستند (که می تواند شبیه سایر اختلالات روماتولوژی باشد) لذا ممکن است به متخصصان روماتولوژی رجوع نمایند.6 به همین دلیل، تخصص روماتولوژی نقش بسیار مهمی در شناسائی افراد مبتلا به MPS ایفا می نماید. بیماران باید برای تشخیص نهائی و در صورت امکان، شروع درمان به متخصصان ژنتیک یا مراکز بیماری های متابولیک ارجاع داده شوند.1


مطالعه بیشتر

بررسی زودهنگام می تواند زمینه را برای مداخله زودهنگام فراهم نماید.
تأخیر نکنید.

این یک عصر جدید مدیریت است. در جریان آخرین تحولات و اطلاعات مربوط به MPS قرار بگیرید.

References:  1. Lehman TJA et al. Diagnosis of the mucopolysaccharidoses. Rheumatology. 2011;50(suppl 5):v41–v48.  2. Hendriksz C. Improved diagnostic procedures in attenuated mucopolysaccharidosis. Br J Hosp Med 2011;72(2):91–95.  3. Hendriksz CJ et al. International guidelines for the management and treatment of Morquio A syndrome. Am J Med Genet Part A 2014;9999A:1–15.   4. Lachman RS et al. Mucopolysaccharidosis IVA (Morquio A syndrome) and VI (Maroteaux-Lamy syndrome): under-recognized and challenging to diagnose. Skeletal Radiol. 2014;43(3):359–369.   5. Clarke LA. Pathogenesis of skeletal and connective tissue involvement in the mucopolysaccharidoses: glycosaminoglycan storage is merely the instigator. Rheumatology (Oxford). 2011;50(suppl 5):v13–18.   6. Morishita K et al. Musculoskeletal manifestations of mucopolysaccharidoses. Rheumatology 2011;50(suppl 5):v19–v25.   7. Muenzer J et al. Long-term, open-labeled extension study of idursulfase in the treatment of Hunter syndrome. Genet Med 2011;13(2):95–101.   8. Spinello CM et al. Anesthetic management in mucopolysaccharidoses. ISRN Anesthesiol 2013;2013:1-10.   9. Lampe C et al. Long-term experience with enzyme replacement therapy (ERT) in MPS II patients with a severe phenotype: an international case series. J Inherit Metab Dis 2014;37(5):823–829.   10. Cimaz R et al. Joint contractures in the absence of inflammation may indicate mucopolysaccharidosis [hypothesis]. Pediatr Rheumatol Online J. 2009;7:18.   11. Wood T et al. Expert recommendations for the laboratory diagnosis of MPS VI. Mol Genet Metab 2012;106(1):73–82.   12. Muenzer J. The mucopolysaccharidoses: a heterogeneous group of disorders with variable pediatric presentations. J Pediatr 2004;144(suppl 5):S27-S34.  13. Thümler A et al. Clinical characteristics of adults with slowly progressing mucopolysaccharidosis VI: a case series. J Inherit Metab Dis 2012;35(6):1071–1079.   14. Montaño AM et al. International Morquio A Registry: clinical manifestation and natural course of Morquio A disease. J Inherit Metab Dis 2007;30(2):165–174.   15. Kinirons MJ et al. Nelson J. Dental findings in mucopolysaccharidosis type IV A (Morquio’s disease type A). Oral Surg Oral Med Oral Pathol. 1990;70(2):176–179.  16. Lachman R et al. Radiologic and neuroradiologic findings in the mucopolysaccharidoses. J Pediatr Rehabil Med 2010;3(2):109–118.   17. Fahnehjelm KT et al. Clinical guidelines for diagnosing and managing ocular manifestations in children with mucopolysaccharidosis. Acta Ophthalmol. 2012;90(7):595–602.   18. Zafeiriou DI et al. Brain and spinal MR imaging findings in mucopolysaccharidoses: a review. AJNR Am J Neuroradiol 2013;34(1):5–13.   19. Braunlin EA et al. Cardiac disease in patients with mucopolysaccharidosis: presentation, diagnosis and management. J Inherit Metab Dis 2011;34(6):1183–1197.   20 Braunlin E et al. Unexpected coronary artery findings in mucopolysaccharidosis. Report of four cases and literature review. Cardiovasc Pathol 2014;23(3):145–151.   21. Mesolella M et al. Management of otolaryngological manifestations in mucopolysaccharidoses: our experience. Acta Otorhinolaryngol Ital 2013;33(4):267–272.  22. Berger KI et al. Respiratory and sleep disorders in mucopolysaccharidosis. J Inherit Metab Dis 2013;36(2):201–210. doi:10.1007/s10545-012-9555-1.  23. Martins AM et al. Guidelines for the management of mucopolysaccharidosis type I. J Pediatr 2009;155(4)(suppl 2):S32–S46.   24. Clarke LA et al. Biomarkers for the mucopolysaccharidoses: discovery and clinical utility. Mol Genet Metab 2012;106(4):396–402.   25. Kakkis ED <et al. The mucopolysaccharidoses. In: Berg BO, ed. Principles of child neurology. New York, NY: McGraw-Hill; 1996:1141–1166.26. Data on file. Biomarin Pharmaceutical, Inc.  27. Drummond JC et al. Paraplegia after epidural-general anesthesia in a Morquio patient with moderate thoracic spinal stenosis. Can J Anesth. 2015;62(1):45–49. doi:10.1007/s12630-014-0247-1.  28. Sharkia R et al. Sanfilippo type A: new clinical manifestations and neuro-imaging findings in patients from the same family in Israel: a case report. J Med Case Rep 2014;8:78.