Back to Top

“Pediyatrist fiziksel bulguları gördükten ve radyolog bazı röntgen filmlerine baktıktan sonra, söz konusu omurların normal görünmediğini ve çocuğu genetik uzmanına göndermemiz gerektiğini söyleyebileceklerini umuyoruz.” – Dr. Paul Harmatz

Daha fazla bilgi için sayfayı aşağı kaydırın

MPS’de nörolojik tutulum: gelişimsel gecikme her zaman ayırt edici bir özellik olmayabilir

Nöroloji, MPS tanısında kritik bir rol oynamaktadır

Nörolojik tutulum, mukopolisakkaridoz (MPS) bulunan bireylerde yaygın görülür ve ilk ortaya çıkan hastalık semptomlarının bazılarını teşkil edebilir. Nörolojik tutulum paternleri MPS alt tipine göre önemli ölçüde değiştiğinden dolayı, nörolojik açıdan MPS’nin çeşitli ortaya çıkış şekillerini dikkate almak önemlidir. MPS, zihinsel engellilik ile birlikte veya zihinsel engellilik olmaksızın ortaya çıkabilir ve bazı alt tiplerde, merkezi sinir sistemi tutulumu başlıca servikal omurilik subluksasyonu ve sinir sıkışmasına bağlıdır.1-3

Tanının geç konulması şunlara yol açabilir:

  • Şiddetli multisistemik komplikasyonlar5,7
  • Geri döndürülemez hasar veya uç organ hasarı7
  • Tedavinin geç yapılması4
  • Cerrahi mortalite riskinin eş zamanlı olarak artmasıyla birlikte, hastalığa özgü yönetime erişim eksikliği7–11
Belirtiler ve semptomlar, MPS hastalıkları çapında ve dahilinde tahmin edilemez ve klinik açıdan heterojen olup, tanıyı zorlaştırmaktadır. Hastalarda klasik olmayan ve/veya klasik MPS belirtileriyle birlikte hızlı veya yavaş ilerleyen hastalık görülebilir.4–6

MPS’den şüphelenin, sevk edin ve MPS olma ihtimalini ortadan kaldırın

Bilginin ve tedavi seçeneklerinin gittikçe artması sayesinde, nöroloji, MPS ile yaşayan hastaların ve ailelerin yaşamlarını erken tanı yoluyla olumlu şekilde etkileme fırsatları içermektedir, bu da hastalığa özgü yönetime ve mevcut tedavilere erişime imkan tanımaktadır. Erken müdahaleyi hızlandırmak için, belirtilerden ve semptomlardan haberdar olun.7

MPS’li hastalarda tipik olarak çok çeşitli veya küme halinde semptomlar görülse de, bir genetik uzmanı veya metabolizma bölümüne sevk kararı için izole semptomlar yeterli olabilir.12

Nörolojik belirtiler ve semptomlar, sık görülme ve hastalığın ilerlemesi açısından, MPS tipleri çapında ve dahilinde çok çeşitli olabilir.1

Common-neurological-features-of-MPS-by-subtype_AMc

Bu yaygın nörolojik belirtiler ve semptomlarla birlikte, aşağıdakiler de MPS şüphesi endeksinizi yükseltmelidir:1

  • Bazı MPS hastalıkları zihinsel engelliliğe ve davranış bozukluklarına yol açarken, diğerleri bu nörolojik bozukluklarla ilişkili değildir
  • Karpal ve tarsal tünel sendromları, periferik sinir sistemi bozukluğunun en yaygın özelliklerini ortaya koyar
MPS’yi zihinsel engellilik durumundan bağımsız olarak dikkate almak önemlidir.

MPS şüphenizi yükseltecek belirtilere ve semptomlara daha derinden bakın

Hastalığın ortaya çıkışı ve ilerleyişi, MPS hastalıkları çapında ve dahilinde tahmin edilemez, multisistemik ve değişken olup, tanıyı zorlaştırmaktadır.7

Tanının geç konulması yaygındır ve bu da hastalarınız için yıkıcı sonuçlar doğurabilir. Sistemlerdeki belirtilerin ve semptomların erken tanımlanması, erken ve doğru tanı için son derece önemli olabilir. Departmanınızda görülebilecek çeşitli MPS belirtileri ve semptomları hakkında bilgi sahibi olun.4, 7, 9

MPS’yi başka türlü nasıl görebilirsiniz?

Ardı ardına görülen belirtiler ve semptomlar, klinik MPS şüphenizi yükseltmelidir

Hastanın klinik durumu ne olursa olsun, şüphenizi uyandırması gereken aleni ve genel olarak gözlemlenebilir belirtiler olabilir. Daha fazla inceleme sonucu, uzmanlık dalına özgü hedeflenmiş klinik değerlendirmeler, laboratuvar bulguları ve hasta öyküsü aracılığıyla ilave semptomatoloji keşfedilebilir. Bu ayrım, aşağıda gösterilmiştir.

MPS belirtileri ve semptomları1,2,4-7,13-25

Kas-iskelet

Genel özellikler

  • Anormal yürüyüş
  • Kemik displazisi
  • Pençe eller
  • Kaba yüz özellikleri
  • Eklem ağrısı
  • Makrosefali
  • Pektus karinatum
  • Dayanıklılıkta azalma/egzersiz intoleransı
  • Boy kısalığı/büyüme geriliğia

Uzmanlık dalına özgü değerlendirme ile ortaya çıkan özellikler

  • Anormal yürüyüş
  • Kemik deformiteleri
  • Dizostozis multipleks
  • Çarpık bacaklar
  • İltihapsız eklem tutulumu (kontraktürler, eklem gevşekliği)
  • Omurilik subluksasyonu

Romatolojik

Genel özellikler

  • Eklem mobilitesinde azalma
  • Kalça sertliği ve ağrısı
  • Eklem ağrısı
  • Eklem sertliği veya gevşekliği

Uzmanlık dalına özgü değerlendirme ile ortaya çıkan özellikler

  • Karpal tünel sendromu
  • Eklem şişmesi veya aşındırıcı kemik lezyonları olmayan eklem tutulumu

Kulak, burun ve boğaz

Genel özellikler

  • İletim tipi ve/veya sensörinöral işitme kaybı
  • Büyümüş dil
  • Tekrarlayan orta kulak iltihabı

Uzmanlık dalına özgü değerlendirme ile ortaya çıkan özellikler

  • Anormal epiglot
  • Basık burun köprüsü
  • Hipertrofik lenf bezleri
  • Hipertrofik bademcikler
  • Orta kulak mukusu
  • Supraglottik ve infraglottik hava yolunun daralması
  • Osiküler malformasyon
  • Tekrarlayan ve aşırı rinore
  • Tekrarlayan orta kulak iltihabı
  • Trakeal kalınlaşma/sıkışma
  • Soluk borusu obstrüksiyonu
  • Timpanik membranın kalınlaşması

Oftalmolojik

Genel özellikler

  • Kataraktlar
  • Yaygın kornea bulanıklığı
  • Glakom

Uzmanlık dalına özgü değerlendirme ile ortaya çıkan özellikler

  • Göz tembelliği
  • Karakteristik ‘buzlu cam’ görünümü ile kornea bulanıklığı
  • Yüksek hiperopi
  • Hipertelorizm
  • Optik sinir anomalileri (şişme ve atrofi)
  • Korneada periferik vaskülarizasyon
  • Progresif psödoegzoftalmoz
  • Görme keskinliğinde azalma
  • Retinopati
  • Şaşılık

Nörolojik

Genel özellikler

  • Davranış bozuklukları (tipik olarak MPS IVA ve VI’da mevcut değildir)
  • Gelişimsel gecikme (tipik olarak MPS IVA ve VI’da mevcut değildir)
  • İşitme bozukluğu
  • Nöbetler (tipik olarak MPS IVA ve VI’da mevcut değildir)

Uzmanlık dalına özgü değerlendirme ile ortaya çıkan özellikler

  • Araknoid kistler (tipik olarak MPS IVA ve VI’da mevcut değildir)
  • Beyin atrofisi (tipik olarak MPS IVA ve VI’da mevcut değildir)
  • Karpal tünel sendromu
  • Servikal kord sıkışması/miyelopati/subluksasyon
  • Perivasküler alanların genişlemesi
  • Hidrosefali
  • Odontoid displazisi
  • Servikal pakimenenjit
  • Papilödem/optik atrofi
  • Sensörinöral sağırlık
  • Sinyal şiddeti anomalileri
  • Omurilik kanalı stenozu
  • Ventrikülomegali

Kardiyovasküler

Genel özellikler

  • Dayanıklılıkta azalma/egzersiz intoleransı

Uzmanlık dalına özgü değerlendirme ile ortaya çıkan özellikler

  • Pulmoner hipertansiyon
  • Sol ventrikül hipertrofisi varlığında kalınlaşmış, regürjitan veya stenotik mitral veya aort kapakları
  • Triküspit yetersizliği

Pulmoner

Genel özellikler

  • Dayanıklılıkta azalma/egzersiz intoleransı
  • Uyku apnesi

Uzmanlık dalına özgü değerlendirme ile ortaya çıkan özellikler

  • Tıkalı üst ve alt hava yolları (bronş daralması, supraglottik ve infraglottik hava yolunun daralması)
  • Akciğer hacminde progresif azalma
  • Solunum yolu enfeksiyonları
  • Uyku bozuklukları (obstrüktif uyku apnesi/hipopne sendromu ve üst hava yolu direnci sendromu)

Gastrointestinal

Genel özellikler

  • Karın ağrısı
  • Kabızlık
  • Hepatosplenomegali
  • Fıtıklar
  • İshal

Uzmanlık dalına özgü değerlendirme ile ortaya çıkan özellikler

  • Hepatosplenomegali

Dental

Genel özellikler

  • Anormal bukkal yüzeyler
  • Dentinogenezis imperfekta
  • Hipodonti
  • Sivri diş uçları
  • Kürek biçimli ön dişler
  • İnce diş minesi

Uzmanlık dalına özgü değerlendirme ile ortaya çıkan özellikler

  • Anormal bukkal yüzeyler
  • İnce diş minesi

aBazı hastalarda iskelet tutulumu ve boy kısalığı daha az belirgin olabilir.

Aşağıdaki semptom paternleri, yüksek bir MPS şüphesi endeksini tetiklemesi gereken nörolojik belirtileri içermektedir:

  • Kaba yüz özellikleriyle birlikte genel gelişimsel gecikme1,17
  • Bilişsel bozukluk, dil gelişiminin gecikmesi, hiperaktif davranış ve uyku bozuklukları1,13
  • Kompresif miyelopati belirtileri (kolayca yorgun düşme, sık sık yere düşme, paraparezi)
  • Karpal tünel sendromu1,17

Nörolojik bulgular ortaya çıkan önemli belirtiler olabileceğinden dolayı, nöroloji MPS’li bireylerin tanımlanmasında hayati bir rol oynayabilir. Uygun hastalar kesin tanı için ve gerektiğinde tedaviye başlanabilmesi için bir genetik uzmanına veya metabolizma bölümüne sevk edilmelidir.12

Daha yaygın görülen bir nörolojik hastalık mı yoksa MPS mi?

MPS’li hastalar genellikle, solunum yolu anomalileri, ortopedik deformiteler ile pulmoner, kardiyak ve nörolojik tutulum nedeniyle bu popülasyonda önemli risk teşkil eden sedasyon ve/veya anesteziyi gerekli kılan birçok düzeltici ameliyat ve prosedüre ihtiyaç duymaktadır.11 Hastaların düzgün şekilde planlanması ve yönetimi için erken ve doğru tanı hayati önem taşımaktadır.

MPS ile ilişkili birçok nörolojik anomaliler, tipe özel değildir ve sayısız statik ve dejeneratif nörolojik koşullar şeklinde tanımlanmışlardır. Aşağıdakileri gördüğünüzde MPS’yi dikkate alın:

  • Genel gelişimsel gecikme, kaba yüz özellikleri ve/veya organomegali ile birlikte genetik hastalık17
  • Bilişsel bozukluk ve davranış bozuklukları ile karakterize nörodejeneratif hastalıklar1
  • İskelet displazisi olan hastalarda servikal omurilik miyelopatisi3

Sinyal şiddeti anomalileri, genişlemiş perivasküler boşluklar (PVS), ventrikülomegali ve hidrosefali, atrofi ve omurilik daralması, neredeyse tüm MPS tiplerinde belirgin nörolojik özelliklerdir:1

  • MRG ile ortaya çıkan, MPS’nin en belirgin beyin özellikleri beyaz ve gri madde değişiklikleri, ventrikülomegali ve hidrosefali, kortikal atrofi ve genişlemiş PVS’dir1
  • Primer nörolojik progresyonlu MPS hastalıkları bulunan hastalarda tanımlanan benzersiz bir MRG görüntüleme özelliği, bazal gangliyon ve talamide “bal peteği benzeri” görünümdür1
  • MRG ile genellikle kanal daralması, sinir sıkışması ve miyelopati ortaya çıkar1
MPS tedavisi yaşamı değiştirecek bir etkiye sahip olabileceğinden, erken ve doğru tanı kritik önem taşımaktadır. MPS’ye yönelik herhangi bir şüpheniz varsa, bir genetik uzmanına veya yerel metabolizma bölümüne sevk etmeyi düşünün12

Devamını Okuyun

Erken araştırma, erken müdahale yapılabilmesini sağlar.
Gecikmelerden kaçının.

Yönetimde yeni bir çağ. MPS hakkındaki en son güncellemelerden ve bilgilerden haberdar olun.

Referanslar:  1. Zafeiriou DI, Batzios SP. Brain and spinal MR imaging findings in mucopolysaccharidoses: a review. AJNR Am J Neuroradiol. 2013;34(1):5–13. doi:10.3174/ajnr.A2832.  2. Muenzer J. The mucopolysaccharidoses: a heterogeneous group of disorders with variable pediatric presentations. J Pediatr. 2004;144(suppl 5):S27–S34.  3. Solanki GA, Martin KW, Theroux MC, et al. Spinal involvement in mucopolysaccharidosis IVA (Morquio-Brailsford or Morquio A syndrome): presentation, diagnosis and management. J Inherit Metab Dis. 2013;36(2):339–355. doi:10.1007/s10545-013-9586-2.  4. Hendriksz C. Improved diagnostic procedures in attenuated mucopolysaccharidosis. Br J Hosp Med. 2011;72(2):91–95.  5. Hendriksz CJ, Berger KI, Giugliani R, et al. International guidelines for the management and treatment of Morquio A syndrome. Am J Med Genet Part A. 2014;9999A:1–15. doi:10.1002/ajmg.a.36833.  6. Lachman RS, Burton BK, Clarke LA, et al. Mucopolysaccharidosis IVA (Morquio A syndrome) and VI (Maroteaux-Lamy syndrome): under-recognized and challenging to diagnose. Skeletal Radiol. 2014;43(3):359–369. doi:10.1007/s00256-013-1797-y.  7. Lehman TJA, Miller N, Norquist B, Underhill L, Keutzer J. Diagnosis of the mucopolysaccharidoses. Rheumatology. 2011;50(suppl 5):v41–v48.  8. Clarke LA. Pathogenesis of skeletal and connective tissue involvement in the mucopolysaccharidoses: glycosaminoglycan storage is merely the instigator. Rheumatology (Oxford). 2011;50(suppl 5):v13–18. doi:10.1093/rheumatology/ker395.  9. Morishita K, Petty RE. Musculoskeletal manifestations of mucopolysaccharidoses. Rheumatology. 2011;50(suppl 5):v19–v25. doi:10.1093/rheumatology/ker397.  10. Muenzer J, Beck M, Eng CM, et al. Long-term, open-labeled extension study of idursulfase in the treatment of Hunter syndrome. Genet Med. 2011;13(2):95–101. doi:10.1097/GIM.0b013e3181fea459.  11. Spinello CM, Novello LM, Pitino S, et al. Anesthetic management in mucopolysaccharidoses. ISRN Anesthesiol. 2013;2013:1–10. doi:10.1155/2013/791983.  12. Wood TC, Harvey K, Beck M, et al. Diagnosing mucopolysaccharidosis IVA. J Inherit Metab Dis. 2013;36(2):293–307. doi:10.1007/s10545-013-9587-1.  13. Kakkis ED, Neufeld EF. The mucopolysaccharidoses. In: Berg BO, ed. Principles of child neurology. New York, NY: McGraw-Hill; 1996:1141–1166.  14. Thümler A, Miebach E, Lampe C, et al. Clinical characteristics of adults with slowly progressing mucopolysaccharidosis VI: a case series. J Inherit Metab Dis. 2012;35(6):1071–1079. doi:10.1007/s10545-012-9474-1.  15. Montaño AM, Tomatsu S, Gottesman GS, Smith M, Orii T. International Morquio A Registry: clinical manifestation and natural course of Morquio A disease. J Inherit Metab Dis. 2007;30(2):165–174. doi:10.1007/s10545-007-0529-7.  16. Kinirons MJ, Nelson J. Dental findings in mucopolysaccharidosis type IV A (Morquio’s disease type A). Oral Surg Oral Med Oral Pathol. 1990;70(2):176–179.  17. Lachman R, Martin KW, Castro S, Basto MA, Adams A, Teles EL. Radiologic and neuroradiologic findings in the mucopolysaccharidoses. J Pediatr Rehabil Med. 2010;3(2):109–118. doi:10.3233/PRM-2010-0115.  18. Cimaz R, Coppa GV, Koné-Paut I, et al. Joint contractures in the absence of inflammation may indicate mucopolysaccharidosis [hypothesis]. Pediatr Rheumatol Online J. 2009;7:18. doi:10.1186/1546-0096-7-18.  19. Fahnehjelm KT, Ashworth JL, Pitz S, et al. Clinical guidelines for diagnosing and managing ocular manifestations in children with mucopolysaccharidosis. Acta Ophthalmol. 2012;90(7):595–602. doi:10.1111/j.1755-3768.2011.02280.x.  20. Braunlin EA, Harmatz PR, Scarpa M, et al. Cardiac disease in patients with mucopolysaccharidosis: presentation, diagnosis and management. J Inherit Metab Dis. 2011;34(6):1183–1197. doi:10.1007/s10545-011-9359-8.  21. Braunlin E, Orchard PJ, Whitley CB, Schroeder L, Reed RC, Manivel JC. Unexpected coronary artery findings in mucopolysaccharidosis. Report of four cases and literature review. Cardiovasc Pathol. 2014;23(3):145–151. doi:10.1016/j.carpath.2014.01.001.  22. Mesolella M, Cimmino M, Cantone E, et al. Management of otolaryngological manifestations in mucopolysaccharidoses: our experience. Acta Otorhinolaryngol Ital. 2013;33(4):267–272.  23. Berger KI, Fagondes SC, Giugliani R, et al. Respiratory and sleep disorders in mucopolysaccharidosis. J Inherit Metab Dis. 2013;36(2):201-210. doi:10.1007/s10545-012-9555-1.  24. Martins AM, Dualibi AP, Norato D, et al. Guidelines for the management of mucopolysaccharidosis type I. J Pediatr. 2009;155(4)(suppl 2):S32-S46. doi:10.1016/j.jpeds.2009.07.005.  25. Clarke LA, Winchester B, Giugliani R, Tylki-Szymańska A, Amartino H. Biomarkers for the mucopolysaccharidoses: discovery and clinical utility. Mol Genet Metab. 2012;106(4):396–402. doi:10.1016/j.ymgme.2012.05.003.  26. Data on file. Biomarin Pharmaceutical, Inc.  27. Drummond JC, Krane EJ, Tomatsu S, Theroux MC, Lee RR. Paraplegia after epidural-general anesthesia in a Morquio patient with moderate thoracic spinal stenosis. Can J Anesth. 2015;62(1):45–49. doi:10.1007/s12630-014-0247-1.  28. Sharkia R, Mahajnah M, Zalan A, Sourlis C, Bauer P, Schöls L. Sanfilippo type A: new clinical manifestations and neuro-imaging findings in patients from the same family in Israel: a case report. J Med Case Rep. 2014;8:78. doi:10.1186/1752-1947-8-78.