Back to Top

"Pediyatrist fiziksel bulguları gördükten ve radyolog bazı röntgen filmlerine baktıktan sonra, söz konusu omurların normal görünmediğini ve çocuğu genetik uzmanına göndermemiz gerektiğini söyleyebileceklerini umuyoruz." – Dr. Paul Harmatz

Departmanınızda nadir görülen bir genetik hastalık gözden kaçıyor olabilir mi?

Çoğunlukla sadece bir çocukluk dönemi bozukluğu veya kas-iskelet sistemi hastalığı olarak yanlış tanımlanan MPS, düşündüğünüz kadar seyrek olmayabilir

Mukopolisakkaridoz (MPS) hastalıkları, dünya çapında 22.500 canlı doğumdan 1'ini etkilediğinden şüphelenilen, heterojen ortaya çıkış ve değişken hastalık ilerlemesi gösteren bir kalıtsal enzim eksikliği grubudur.1,2

MPS hastalıkları arasında, benzer klinik bulgular ve ilerleme hızları görülmektedir. Aşağıdaki resimler, MPS VI geçiren bir hastada görülen şekliyle MPS hastalığının ilerleme şekillerini göstermektedir.

Tüm hastalar, ilk ortaya çıkış şekline bakılmaksızın, uç organ hasarı riski altındadır.

MPS VI bulunan hastalarda değişken hastalık ilerlemesi

  • Rapidly-progressing-MPS-VI-patient-as-a-newborn
    Yenidoğan
  • Rapidly-progressing-MPS-VI-patient-at-2-years-old
    2 Yaşında
  • Rapidly-progressing-MPS-VI-patient-at-6-years-old
    6 Yaşında
  • Rapidly-Progressing-MPS-VI-patient-at-10-years-old
    10 Yaşında
  • Rapidly-Progressing-MPS-VI-patient-at-16-years-old
    16 Yaşında
  • Rapidly-Progressing-MPS-VI-patient-at-26-years-old
    26 Yaşında
  • Slowly-progressing-MPS-VI-patient-at-7-months-old
    7 Aylık
  • Slowly-progressing-MPS-VI-patient-at-3-years-old
    3 Yaşında
  • Slowly-progressing-MPS-VI-patient-at-7-years-old
    7 Yaşında
  • Slowly-progressing-MPS-VI-patient-at-10-years-old
    10 Yaşında
  • Slowly-progressing-MPS-VI-patient-at-11-years-old
    11 Yaşında
  • Slowly-progressing-MPS-VI-patient-at-13-years-old
    13 Yaşında

Tanı sık sık geç konulur ve bu hastalar için yıkıcı sonuçlar doğurabilir3

Hastalığın nadir görülen olarak algılanması, hastalığın ortaya çıkışı ve ilerleyişindeki değişkenlik ve MPS ile ilişkili sayısız spesifik olmayan semptom, tanıyı zorlaştırmaktadır. İlk semptomun görülmesinden tanıya kadar geçen zaman, altı aydan on yıllara kadar değişiklik gösterebilir.3

Time-to-diagnosis-in-a-series-of-patients-with-slowly-progressing_AMC

Erken tanı, hasta sonuçlarını en iyi duruma getirmek için son derece önemlidir3,5

Erken tanı, hastalığa özgü yönetime erişim ve enzim replasman tedavisi (ERT) aracılığıyla hasta sonuçlarını iyileştirebilir.3,5–8 Birçok MPS hastalığı için, halihazırda kullanılan veya geliştirilmekte olan bir ERT mevcuttur. MPS'yi tanılamanın ve bunu takiben tedaviyi başlatmanın en iyi yolu, şüphelendiğiniz hastaları bunun testi hakkında bilgi sahibi olan bir genetik uzmanına veya metabolizma uzmanına sevk etmektir.9

MPS'nin erken belirtilerini ve semptomlarını arayın, özellikle:3,10–12

  • Klasik
    • Fıtıklar
    • Eklem ve iskelet anormallikleri
    • Boy kısalığı
    • Fiziksel görünümde her türlü kademeli, progresif değişiklikler
  • Klasik olmayan
    • Kalınlaşmış kaburga veya köprücük kemikleri, hafif çarpık bacaklar ve eklem anomalileri veya ağrısı dahil olmak üzere, hemen göze çarpmayan iskelet anomalileri belirtileri
    • Egzersiz kapasitesinde azalma ve/veya açıklanamayan kardiyovasküler tutulum, özellikle pediyatrik hastalarda kalp hırıltısı
    • Açıklanamayan işitme veya görme bozukluğu (korneada bulanıklaşma)
Anlamlı bulguların gruplandırılması özellikle önemlidir, ancak belirli bir bulgunun veya özelliğin yokluğu, MPS tanısı ihtimalini kesin olarak ortadan kaldırmaz.10

MPS'den ne zaman şüphelenmelisiniz?

Birden fazla vücut sistemine yayılmış ve MPS'yi gösteren herhangi bir sayıda veya paternde belirtiler görürseniz, gecikmeyin; bir genetik uzmanına veya metabolizma uzmanına sevk edin

MPS semptomatolojisi:

  • Birden fazla vücut sistemine yayılır8
  • Aleni olabilir veya uzmanlık dalına özgü değerlendirmelerle keşfedilebilir

Açıkca görülen semptomlar, herhangi bir rutin doktor ziyareti veya fizik muayene esnasında gözlemlenebilen semptomlardır. Aşağıda listelenen MPS'nin önemli görsel özelliklerini inceleyin.

MPS şüphesi uyandırması gereken genel özellikler ve açık belirtiler3,4,8,10,11,13-26

Kas-iskelet

  • Anormal yürüyüş
  • Kemik displazisi
  • Pençe eller
  • Kaba yüz özellikleri
  • Eklem ağrısı
  • Makrosefali
  • Pektus karinatum
  • Dayanıklılıkta azalma/egzersiz intoleransı
  • Boy kısalığı/büyüme geriliğia

Romatolojik

  • Eklem mobilitesinde azalma
  • Kalça sertliği ve ağrısı
  • Eklem ağrısı
  • Eklem sertliği veya gevşekliği

Kulak, burun ve boğaz

  • İletim tipi ve/veya sensörinöral işitme kaybı
  • Büyümüş dil
  • Tekrarlayan orta kulak iltihabı

Oftalmolojik

  • Kataraktlar
  • Yaygın kornea bulanıklığı
  • Glakom

Nörolojik

  • Davranış bozuklukları (tipik olarak MPS IVA ve VI'da mevcut değildir)
  • Gelişimsel gecikme (tipik olarak MPS IVA ve VI'da mevcut değildir)
  • İşitme bozukluğu
  • Nöbetler (tipik olarak MPS IVA ve VI'da mevcut değildir)

Kardiyovasküler

  • Dayanıklılıkta azalma/egzersiz intoleransı

Pulmoner

  • Dayanıklılıkta azalma/egzersiz intoleransı
  • Uyku apnesi

Gastrointestinal

  • Karın ağrısı
  • Kabızlık
  • Hepatosplenomegali
  • Fıtıklar
  • İshal

Dental

  • Anormal bukkal yüzeyler
  • Dentinogenezis imperfekta
  • Hipodonti
  • Sivri diş uçları
  • Kürek biçimli ön dişler
  • İnce diş minesi

aBazı hastalarda iskelet tutulumu ve boy kısalığı daha az belirgin olabilir.

Semptomların prevalansı MPS hastalıkları arasında değişiklik gösterir. Aşağıdaki örnek, Morquio A (MPS IVA) olan hastalarda semptomların prevalansını özetlemektedir.

Prevalence-of-symptoms-in-patients-with-Morquio-A_AMc-1
Daha yavaş yürüme hızı, düşük tempo ve ortalamanın altındaki adım uzunluğu, MPS şüphenizi tetiklemelidir.28

Kısa boy MPS hastalığında yaygın görülse de, tüm MPS hastalarında olmayabilir

  • Morquio A hastalarının doğal seyiri hakkında yapılan bir çalışma ile kanıtlandığı üzere, hastaların çoğunluğunda kısa boy ve bununla ilişkili olarak kısa gövde ve boyun görülmektedir16
  • Hastaların boyları, hastalığın ilerlemesinin değişkenliği nedeniyle farklılık gösterebilir; bununla birlikte, yavaş ilerleyen veya klasik olmayan biçimlerde MPS bulunan hastalarda kısa boy görülmeyebilir13,14

MPS'li bireylere özgü büyüme gidişatını temsil eden aşağıdaki grafik, Uluslararası Morquio A kayıt çalışmasına katılan, 326 Morquio A hastasından oluşan bir kohorttan alınmıştır.13

Growth-trajectory-in-patients-with-Morquio-A-01_AMc
Büyüme eğrisinin altında olan genç hastalar, MPS şüphenizi yükseltmelidir.

Herhangi bir sayıda veya paternde görülen belirtiler, klinik şüphenizi yükseltmelidir

MPS hastalıkları, çoğunlukla görünüşte ilişkisi olmayan multisistemik semptomlardan oluşan bir grupla birlikte, çeşitli şekillerde ortaya çıkabilir. Ancak, münferit semptomlar da bir genetik uzmanına veya metabolizma bölümüne sevki gerektirebilir.3,9

Bir hastanın cerrahi öyküsü ve ihtiyacı da sizi MPS olasılığına karşı uyarmalıdır

MPS hastalarında cerrahi ihtiyaç yüksektir. Bu ihtiyacı temsilen, bir doğal seyir çalışması olan MorCAP'e katılan ≥5 yaşındaki hastaların >%70'i, en az bir cerrahi işlem geçirmiştir.27

Common-surgical-procedures-for-MPS-as-seen-in-the-Morquio-A_AMc

Belirtiler ve semptomlara ek olarak bir hastanın tıbbi öyküsünden haberdar olunması, erken ve doğru tanıyı hızlandırabilir ve dolayısıyla hastaların yaşamlarını iyileştirebilir.

MPS'den etkilenen sistemlere daha yakından bakın

Hastalığın ortaya çıkışı ve ilerleyişi, MPS hastalıkları çapında ve dahilinde tahmin edilemez, multisistemik ve değişken olup, tanıyı zorlaştırmaktadır.3 Tanının geç konulması yaygındır ve bu da hastalarınız için yıkıcı sonuçlar doğurabilir. Sistemlerdeki belirtilerin ve semptomların erken tanımlanması, erken ve doğru tanı için son derece önemli olabilir.3,7,8 Departmanınızda görülebilecek çeşitli MPS belirtileri ve semptomları hakkında bilgi sahibi olun.

MPS'ye benzeyen hastalıklar

MPS hastalıkları diğer durumları taklit edebilir

MPS tedavisi yaşamı değiştiren bir etkiye sahip olabildiğinden, erken ve doğru tanı son derece önemlidir.8,29 MPS'ye yönelik herhangi bir şüpheniz varsa, bir genetik uzmanına veya en yakın metabolizma bölümüne sevk etmeyi düşünün.3 MPS, birçok potansiyel yanlış hastalık tanısına yol açan, çeşitli belirti ve semptomlar dizisi olarak ortaya çıkar.8 En yaygın görülen yanlış tanılara spondiloepifizyel displazi konjeniti (SED), çoklu epifizyel displazi (MED) ve Legg-Calvé-Perthes hastalığı dahildir.14 Yaygın yanlış tanıların daha kapsamlı bir tablosu aşağıda sunulmuştur.

Differential-diagnosis-to-rule-out-MPS-35_AMc

Morquio A bulunan 18 hastada görülen belirtiler ve semptomların tıbbi kayıtlarının incelenmesi sonucu, aşağıdaki tabloda gösterilen birçok yanlış tanı ve diğer klinik tanılar tespit edilmiştir.

Misdiagnosed-conditions-prior-to-Morquio-A-diagnosis-vert-01_AMc-1

Benzer şekilde aşağıdaki tabloda açıklandığı gibi, MPS VI bulunan 18 hastada hastalığı yöneten hekimlerce yapılan bir analiz, bu alt tür ile ilişkili yaygın görülen yanlış tanıları tespit etmiştir.

Reported-misdiagnoses-in-a-cohort-of-18-patients-with-MPS-VI_AMc-1
MPS için belirli tedavilerin geliştirilmesi, erken müdahalenin ve SED, MED veya Legg-Calvé-Perthes hastalığı şüphesi duyulan hastaların bir genetik uzmanına veya metabolizma bölümüne sevk edilmesinin önemini vurgulamaktadır.3,14,29

Ayırıcı tanı sonrası şüpheye düşerseniz, hastaları bir genetik uzmanına veya yerel metabolik merkeze sevk edin.3

Devamını Okuyun

Erken araştırma, erken müdahale yapılabilmesini sağlar.
Gecikmelerden kaçının.

Yönetimde yeni bir çağ. MPS hakkındaki en son güncellemelerden ve bilgilerden haberdar olun.

Referanslar:  1. Kakkis ED, Neufeld EF. The mucopolysaccharidoses. In: Berg BO, ed. Principles of child neurology New York, NY: McGraw-Hill; 1996:1141–1166.  2. Coman DJ et al. Enzyme replacement therapy and extended newborn screening for mucopolysaccharidoses: opinions of treating physicians. JIMD Rep 2011;1:9–15.   3. Lehman TJA et al. Diagnosis of the mucopolysaccharidoses. Rheumatology 2011;50(suppl 5):v41–v48.  4. Jurecka A et al. Attenuated osteoarticular phenotype of type VI mucopolysaccharidosis: a report of four patients and a review of the literature. Clin Rheumatol 2014;33(5):725–731.   5. Muenzer J et al. Long-term, open-labeled extension study of idursulfase in the treatment of Hunter syndrome. Genet Med 2011;13(2):95–101.   6. Clarke LA. Pathogenesis of skeletal and connective tissue involvement in the mucopolysaccharidoses: glycosaminoglycan storage is merely the instigator. Rheumatology (Oxford) 2011;50(suppl 5):v13–18.   7. Morishita K, Petty RE. Musculoskeletal manifestations of mucopolysaccharidoses. Rheumatology 2011;50(suppl 5):v19–v25.   8. Hendriksz C. Improved diagnostic procedures in attenuated mucopolysaccharidosis. Br J Hosp Med 2011;72(2):91–95.  9. Wood TC et al. Diagnosing mucopolysaccharidosis IVA. J Inherit Metab Dis 2013;36(2):293–307.   10. Muenzer J. The mucopolysaccharidoses: a heterogeneous group of disorders with variable pediatric presentations. J Pediatr 2004;144(suppl 5):S27–S34.  11. Thümler A et al. Clinical characteristics of adults with slowly progressing mucopolysaccharidosis VI: a case series. J Inherit Metab Dis 2012;35(6):1071–1079.   12. Valayannopoulos V et al. Mucopolysaccharidosis VI. Orphanet J Rare Dis 2010;5:5.   13. Montaño AM et al. International Morquio A Registry: clinical manifestation and natural course of Morquio A disease. J Inherit Metab Dis 2007;30(2):165–174.   14. Lachman RS et al. Mucopolysaccharidosis IVA (Morquio A syndrome) and VI (Maroteaux-Lamy syndrome): under-recognized and challenging to diagnose. Skeletal Radiol 2014;43(3):359–369.   15. Kinirons MJ, Nelson J. Dental findings in mucopolysaccharidosis type IV A (Morquio’s disease type A). Oral Surg Oral Med Oral Pathol 1990;70(2):176–179.  16. Hendriksz CJ et al. International guidelines for the management and treatment of Morquio A syndrome. Am J Med Genet Part A 2014;9999A:1-15.   17. Lachman R et al. Radiologic and neuroradiologic findings in the mucopolysaccharidoses. J Pediatr Rehabil Med 2010;3(2):109–118.   18. Cimaz R et al. Joint contractures in the absence of inflammation may indicate mucopolysaccharidosis [hypothesis]. Pediatr Rheumatol Online J 2009;7:18.   19. Fahnehjelm KT et al. Clinical guidelines for diagnosing and managing ocular manifestations in children with mucopolysaccharidosis. Acta Ophthalmol 2012;90(7):595–602.   20. Zafeiriou DI et al. Brain and spinal MR imaging findings in mucopolysaccharidoses: a review. AJNR Am J Neuroradiol 2013;34(1):5–13.   21. Braunlin EA et al. Cardiac disease in patients with mucopolysaccharidosis: presentation, diagnosis and management. J Inherit Metab Dis 2011;34(6):1183–1197.   22. Braunlin E et al. Unexpected coronary artery findings in mucopolysaccharidosis. Report of four cases and literature review. Cardiovasc Pathol 2014;23(3):145–151.   23. Mesolella M et al. Management of otolaryngological manifestations in mucopolysaccharidoses: our experience. Acta Otorhinolaryngol Ital 2013;33(4):267–272.  24. Berger KI et al. Respiratory and sleep disorders in mucopolysaccharidosis. J Inherit Metab Dis 2013;36(2):201–210.   25. Martins AM et al. Guidelines for the management of mucopolysaccharidosis type I. J Pediatr 2009;155(4)(suppl 2):S32–S46.   26. Clarke LA et al. Biomarkers for the mucopolysaccharidoses: discovery and clinical utility. Mol Genet Metab 2012;106(4):396–402.   27. Harmatz P et al. The Morquio A clinical assessment program: baseline results illustrating progressive, multisystemic clinical impairments in Morquio A subjects. Mol Genet Metab 2013;109(1):54–61.   28. Dhawale AA et al. Gait pattern and lower extremity alignment in children with Morquio syndrome. J Pediatr Orthop B 2013;22(1):59–62.   29. Muenzer J. Early initiation of enzyme replacement therapy for the mucopolysaccharidoses. Mol Genet Metab 2014;111(2):63–72.   30. Bhattacharya K et al. Overcoming the barriers to diagnosis of Morquio A syndrome. Orphanet J Rare Dis 2014;9:192.   31. Choy YS et al. Identifying the need for a multidisciplinary approach for early recognition of mucopolysaccharidosis VI (MPS VI). Mol Genet Metab 2015;115(1):41–47.   32. Data on file. Biomarin Pharmaceutical, Inc.  33. Drummond JC et al. Paraplegia after epidural-general anesthesia in a Morquio patient with moderate thoracic spinal stenosis. Can J Anesth 2015;62(1):45–49.   34. Sharkia R et al. Sanfilippo type A: new clinical manifestations and neuro-imaging findings in patients from the same family in Israel: a case report. J Med Case Rep 2014;8:78.