Back to Top

“Pediyatrist fiziksel bulguları gördükten ve radyolog bazı röntgen filmlerine baktıktan sonra, söz konusu omurların normal görünmediğini ve çocuğu genetik uzmanına göndermemiz gerektiğini söyleyebileceklerini umuyoruz.” – Dr. Paul Harmatz

Daha fazla bilgi için sayfayı aşağı kaydırın

Klasik ve klasik olmayan iskelet bulguları, ayırt edici MPS özellikleridir

Ortopedi uzmanları, MPS şüphesinde, sevkte ve uzun vadeli yönetiminde son derece önemli bir rol oynar

İskelet bulguları, mukopolisakkaridoz (MPS) hastalıklarının ayırt edici özellikleridir.1,2 Hastalığa özgü tedaviler ve yönetimin mevcut olmasıyla birlikte, hastalığın ortopedi uzmanları tarafından erken tanınması, daha önce hiç bu kadar önemli olmamıştır.1

MPS’nin tanımlanması, cerrahi sonuçları iyileştirmek için de son derece önemlidir; MPS’li hastalar, bu popülasyonda ölüm oranının önemli nedenleri olan anestezik ve ameliyat sırasındaki komplikasyonlara karşı daha yüksek risk taşımaktadır.3

Klasik olarak MPS, dizostozis multipleks olarak adlandırılan bir belirti ve semptomlar kümesi ile ilişkilidir. Ancak, daha belirgin iskelet progresyonundan önce veya bunun yerine erken ve klasik olmayan iskelet semptomlarının tanınması, MPS’nin erken tanınmasını sağlayabilir ve bir genetik uzmanı veya metabolizma bölümüne sevk yapılmasını gerektirebilir.1,2

MPS’den şüphelenin, sevk edin ve MPS olma ihtimalini ortadan kaldırın

Bilginin ve tedavi seçeneklerinin gittikçe artması sayesinde ortopedi, MPS ile yaşayan hastaların ve ailelerin yaşamlarını erken tanı yoluyla olumlu şekilde etkileme fırsatları içermektedir, bu da hastalığa özgü yönetime ve mevcut tedavilere erişime imkan tanımaktadır.1,4 Erken müdahaleyi hızlandırmak için, belirtilerden ve semptomlardan haberdar olun.

  • Dizostozis multipleks, klasik olarak MPS ile ilişkilendirilen ayırt edici iskelet bulgularının bir kümesidir1,2
  • Spondiloepifizyel displazi (SED), çoklu epifizyel displazi (MED) ve Legg-Calvé-Perthes hastalığına benzer, klasik olmayan iskelet bulgusu paternleri, MPS semptomları olarak tanımlanmıştır1
  • Hastalık bulgusunun erken safhalarında, iskelet semptomları izole olarak görülebilir veya daha az belirgin olabilir1,5
MPS’li hastalarda tipik olarak çok çeşitli veya küme halinde semptomlar görülse de, bir genetik uzmanı veya metabolizma bölümüne sevk kararı için izole semptomlar yeterli olabilir. Hastalığa özgü müdahalenin daha erken yapılabilmesini sağlamak için, şüphe endeksinizi yüksek tutun.5,6
The-manifestations-of-dysostosis-multiplex_AMc

Birçok MPS tipi iskelet anomalileriyle ve dizostozis multipleksin ayırt edici özelliklerini taşıyan eklem hastalığıyla karakterize edilmektedir.7

  • MPS III bir istisnadır — hastalarda sadece hafif dizostozis multipleks görülür ve başlıca CNS ile ilgili semptomları sergilerler7
  • MPS’li hastalar arasında, disostoz multipleks şiddeti değişkendir ve özellikler izolasyonun erken safhalarında ortaya çıkabilir7
Uluslararası İskelet Displazisi Kaydı’nda bulunan, değerlendirme için gönderilen doğrulanmış 151 dizostozis multipleks vakasında, sevki gerçekleştiren hekimlerin yaklaşık %75’i bunu MPS’nin ayırt edici bir özelliği olarak tanımamıştır.1

İskelet semptomlarının erken tanılanması, hasta sonuçlarını en uygun duruma getirmeye yardımcı olabilir

Tedavi ve hastalığa özgü yönetimin mevcut olmasıyla birlikte, erken tanılama daha önce hiç bu kadar önemli olmamıştır.

Patients-showing-thoracolumbar-kyphosis-and-gibbus-in-first-months-of-life

Yaşamın ilk dönemlerine ait kamburluk (solda) ve torakolomber kifoz (sağda) örneği.8

Fotoğraflar Dr. M. Grimaldi, Dr. R. Parini, Dr. L. Santoro ve Dr. O. Gabrielli’nin izniyle kullanılmıştır.

Yavaş ilerleyen MPS: yeni içgörüler, yeni anlayış

Morquio A (MPS IVA) ve yavaş ilerleyen MPS VI bulunan hastalarda klasik olmayan belirtilerin görüldüğü bir vaka dizisinde, hastalarda dizostozis multipleks özellikleri asgari düzeyde görülmüştür veya hiç görülmemiştir. Bunun yerine, MED, SED ve bilateral Legg-Calvé-Perthes benzeri hastalıkları belirten özellikler görülmüştür.1

  • MPS, platispondili yokluğu veya omur gövdelerin üstten/alttan bindirme yapması aracılığıyla SED’den ayırt edilmiştir; skolyoz, kifoz ve/veya tek bir üstten çentikli omurun varlığı, SED tanısı için yeterli değildir1
  • Bu hastalardaki ayırt edici özelliklerden biri, klasik olmayan MPS fenotiplerini tanımlamada faydalı olabilecek bir bulgu olan displastik femur başı epifizleri (CFE) olmuştur1

Displastik CFE, klasik olmayan Morquio A ve yavaş ilerleyen MPS VI hastalarında rapor edilmiştir.

Anteroposteriyör pelvis ve kalçalar (27 yaşında): eklem boşluğunda daralma ile hafif displastik CFE; skleroz (dejeneratif eklem).1

MPS şüphenizi yükseltecek belirtiler ve semptomlar hakkında bilgi edinin

Hastalığın ortaya çıkışı ve ilerleyişi, MPS hastalıkları çapında ve dahilinde tahmin edilemez, multisistemik ve değişken olup, tanıyı zorlaştırmaktadır.5

Tanının geç konulması yaygındır ve bu da hastalarınız için yıkıcı sonuçlar doğurabilir. Sistemlerdeki belirtilerin ve semptomların erken tanımlanması, erken ve doğru tanı için son derece önemli olabilir.5,9,10 Departmanınızda görülebilecek çeşitli MPS belirtileri ve semptomları hakkında bilgi sahibi olun.

MPS’yi başka türlü nasıl görebilirsiniz?

Ardı ardına görülen belirtiler ve semptomlar, klinik MPS şüphenizi yükseltmelidir

Hastanın klinik durumu ne olursa olsun, şüphenizi uyandırması gereken aleni ve genel olarak gözlemlenebilir belirtiler olabilir. Daha fazla inceleme sonucu, uzmanlık dalına özgü hedeflenmiş klinik değerlendirmeler, laboratuvar bulguları ve hasta öyküsü aracılığıyla ilave semptomatoloji keşfedilebilir. Bu ayrım, aşağıda gösterilmiştir.

MPS belirtileri ve semptomları1,5,7,9,11-25

Kas-iskelet

Genel özellikler

  • Anormal yürüyüş
  • Kemik displazisi
  • Pençe eller
  • Kaba yüz özellikleri
  • Eklem ağrısı
  • Makrosefali
  • Pektus karinatum
  • Dayanıklılıkta azalma/egzersiz intoleransı
  • Boy kısalığı/büyüme geriliğia

Uzmanlık dalına özgü değerlendirme ile ortaya çıkan özellikler

  • Anormal yürüyüş
  • Kemik deformiteleri
  • Dizostozis multipleks
  • Çarpık bacaklar
  • İltihapsız eklem tutulumu (kontraktürler, eklem gevşekliği)
  • Omurilik subluksasyonu

Romatolojik

Genel özellikler

  • Eklem mobilitesinde azalma
  • Kalça sertliği ve ağrısı
  • Eklem ağrısı
  • Eklem sertliği veya gevşekliği

Uzmanlık dalına özgü değerlendirme ile ortaya çıkan özellikler

  • Karpal tünel sendromu
  • Eklem şişmesi veya aşındırıcı kemik lezyonları olmayan eklem tutulumu

Kulak, burun ve boğaz

Genel özellikler

  • İletim tipi ve/veya sensörinöral işitme kaybı
  • Büyümüş dil
  • Tekrarlayan orta kulak iltihabı

Uzmanlık dalına özgü değerlendirme ile ortaya çıkan özellikler

  • Anormal epiglot
  • Basık burun köprüsü
  • Hipertrofik lenf bezleri
  • Hipertrofik bademcikler
  • Orta kulak mukusu
  • Supraglottik ve infraglottik hava yolunun daralması
  • Osiküler malformasyon
  • Tekrarlayan ve aşırı rinore
  • Tekrarlayan orta kulak iltihabı
  • Trakeal kalınlaşma/sıkışma
  • Soluk borusu obstrüksiyonu
  • Timpanik membranın kalınlaşması

Oftalmolojik

Genel özellikler

  • Kataraktlar
  • Yaygın kornea bulanıklığı
  • Glakom

Uzmanlık dalına özgü değerlendirme ile ortaya çıkan özellikler

  • Göz tembelliği
  • Karakteristik ‘buzlu cam’ görünümü ile kornea bulanıklığı
  • Yüksek hiperopi
  • Hipertelorizm
  • Optik sinir anomalileri (şişme ve atrofi)
  • Korneanın periferik vaskülarizasyonu
  • Progresif psödoegzoftalmoz
  • Görme keskinliğinde azalma
  • Retinopati
  • Şaşılık

Nörolojik

Genel özellikler

  • Davranış bozuklukları (tipik olarak MPS IVA ve VI’da mevcut değildir)
  • Gelişimsel gecikme (tipik olarak MPS IVA ve VI’da mevcut değildir)
  • İşitme bozukluğu
  • Nöbetler (tipik olarak MPS IVA ve VI’da mevcut değildir)

Uzmanlık dalına özgü değerlendirme ile ortaya çıkan özellikler

  • Araknoid kistler (tipik olarak MPS IVA ve VI’da mevcut değildir)
  • Beyin atrofisi (tipik olarak MPS IVA ve VI’da mevcut değildir)
  • Karpal tünel sendromu
  • Servikal kord sıkışması/miyelopati/subluksasyon
  • Perivasküler alanların genişlemesi
  • Hidrosefali
  • Odontoid displazisi
  • Servikal pakimenenjit
  • Papilödem/optik atrofi
  • Sensörinöral sağırlık
  • Sinyal şiddeti anomalileri
  • Omurilik kanalı stenozu
  • Ventrikülomegali

Kardiyovasküler

Genel özellikler

  • Dayanıklılıkta azalma/egzersiz intoleransı

Uzmanlık dalına özgü değerlendirme ile ortaya çıkan özellikler

  • Pulmoner hipertansiyon
  • Sol ventrikül hipertrofisi varlığında kalınlaşmış, regürjitan veya stenotik mitral veya aort kapakları
  • Triküspit yetersizliği

Pulmoner

Genel özellikler

  • Dayanıklılıkta azalma/egzersiz intoleransı
  • Uyku apnesi

Uzmanlık dalına özgü değerlendirme ile ortaya çıkan özellikler

  • Tıkalı üst ve alt hava yolları (bronş daralması, supraglottik ve infraglottik hava yolunun daralması)
  • Akciğer hacminde progresif azalma
  • Solunum yolu enfeksiyonları
  • Uyku bozuklukları (obstrüktif uyku apnesi/hipopne sendromu ve üst hava yolu direnci sendromu)

Gastrointestinal

Genel özellikler

  • Karın ağrısı
  • Kabızlık
  • Hepatosplenomegali
  • Fıtıklar
  • İshal

Uzmanlık dalına özgü değerlendirme ile ortaya çıkan özellikler

  • Hepatosplenomegali

Dental

Genel özellikler

  • Anormal bukkal yüzeyler
  • Dentinogenezis imperfekta
  • Hipodonti
  • Sivri diş uçları
  • Kürek biçimli ön dişler
  • İnce diş minesi

Uzmanlık dalına özgü değerlendirme ile ortaya çıkan özellikler

  • Anormal bukkal yüzeyler
  • İnce diş minesi

aBazı hastalarda iskelet tutulumu ve boy kısalığı daha az belirgin olabilir.

İskelet bulguları MPS hastalıklarının tipik erken indikatörleri olduğundan dolayı, ortopedi MPS’li bireylerin tanımlanmasında hayati bir rol oynayabilir. Uygun hastalar kesin tanı için ve gerektiğinde tedaviye başlanabilmesi için bir genetik uzmanına veya metabolizma bölümüne sevk edilmelidir.1,4,26

Yaygın görülen bir iskelet durumu mu yoksa MPS mi?

İskelet durumlarının ayırıcı tanısında MPS’yi dikkate alın

MPS hastalıkları, daha sık görülen iskelet-kas sistemi rahatsızlıklarını taklit edebilir ve dolayısıyla bunlarla karıştırılabilir.1,7 MPS tedavisi yaşamı değiştirecek bir etkiye sahip olabileceğinden, erken ve doğru tanı kritik önem taşımaktadır. MPS’ye yönelik herhangi bir şüpheniz varsa, bir genetik uzmanına veya yerel metabolizma bölümüne sevk etmeyi düşünün.

Differential-diagnoses-to-rule-out-MPS_AMc

Hastalar yaşamlarının erken dönemlerinde izole iskelet özellikleri sergilerse, MPS’yi dikkate alın. Bu gibi durumlarda, hastalar tipik olarak ilave kas-iskelet anomalileri sergilerler, örneğin:1

  • Büyüme gecikmesi
  • Anormal yürüyüş
  • Kalça ağrısı

MPS veya diğer iskelet displazilerinden şüpheleniliyorsa, tam bir iskelet incelemesinin yapılması zorunludur.1,7 Sadece izole bölgelerin görüntülenmesi, tanıyı zayıflatacak şekilde eksik bulgularla sonuçlanabilir.

Ortopedide görülen, pediyatrik yavaş ilerleyen MPS VI vakası1

Özet

Korneada bulanıklaşma gibi ilave sistemik bulgularla birlikte, MED benzeri fenotiplerin gözlemlenmesini takiben MPS’nin erken dikkate alınması, tanı ve müteakip müdahale süresini kısaltabilirdi.

Klasik disostoz multipleks veya klasik olmayan özellikler gibi MPS’nin iskelet özelliklerine sahip hastalarda MPS şüphe endeksinin yükseltilmesi, tanı süresinin kısaltılmasına yardımcı olabilir.
7 yaşında:
  • Kısa boydan dolayı ortopediye sevk edildi
  • Radyografiler, koksa magna ile birlikte bilateral asetabular dizplazi, femur başlarında deformiteler, epifizyel ve metafizyel anomaliler sergilendiği şeklinde yorumlandı
  • Fizik muayene sonucu, boy 117,5 cm (< 5. yüzdelik), kilo 22 kg (5. yüzdelik) ve baş çevresi 54,5 cm (+1 SD) olarak bulundu
  • Omuz hareket aralığında sınırlama olduğu görüldü
  • Korneada bulanıklaşma görüldü
  • İlk tanı: MED
  • Eylem: iskelet displazisi kliniğine ve oftalmoloji bölümüne sevk edildi
10 yaşında:
  • Kalp hırıltısı tespit edildi
  • Kardiyoloji değerlendirmeleri sonucu, prolapsus ve regürjitasyon ile birlikte mitral kapak kalınlaşması, hafif aort yetmezliği belirlendi
  • Genetik bölümü ziyaretinde, hafif çarpık bacaklar, paytak yürüyüş, omurga lordozu, geniş basık nazal köprü görüldü
  • MPS’den şüphelenildi, tam iskelet incelemesi ve enzimatik panel testi yapıldı
  • Tanı: MPS VI

Devamını Okuyun

Erken araştırma, erken müdahale yapılabilmesini sağlar.
Gecikmelerden kaçının.

Yönetimde yeni bir çağ. MPS hakkındaki en son güncellemelerden ve bilgilerden haberdar olun.

Referanslar:  1. Lachman RS et al.Mucopolysaccharidosis IVA (Morquio A syndrome) and VI (Maroteaux-Lamy syndrome): under-recognized and challenging to diagnose. Skeletal Radiol. 2014;43(3):359–369.   2. White KK. Orthopaedic aspects of mucopolysaccharidoses. Rheumatology (Oxford). 2011;50(suppl 5):v26–v33.   3. Walker R et al. Anaesthesia and airway management in mucopolysaccharidosis. J Inherit Metab Dis 2013;36(2):211–219.   4. White KK et al. Mucopolysaccharide disorders in orthopaedic surgery. J Am Acad Orthop Surg 2013;21:12–22.   5. Lehman TJA et al. Diagnosis of the mucopolysaccharidoses. Rheumatology 2011;50(suppl 5):v41–v48.  6. Wood TC et al. Diagnosing mucopolysaccharidosis IVA. J Inherit Metab Dis. 2013;36(2):293–307.   7. Lachman R et al. Radiologic and neuroradiologic findings in the mucopolysaccharidoses. J Pediatr Rehabil Med 2010;3(2):109–118.   8. Data on file. Biomarin Pharmaceutical, Inc.  9. Hendriksz C. Improved diagnostic procedures in attenuated mucopolysaccharidosis. Br J Hosp Med 2011;72(2):91–95.  10. Morishita K et al. Musculoskeletal manifestations of mucopolysaccharidoses. Rheumatology. 2011;50(suppl 5):v19–v25.   11. Muenzer J. The mucopolysaccharidoses: a heterogeneous group of disorders with variable pediatric presentations. J Pediatr 2004;144(suppl 5):S27–S34.  12. Thümler A et al. Clinical characteristics of adults with slowly progressing mucopolysaccharidosis VI: a case series. J Inherit Metab Dis 2012;35(6):1071–1079.   13. Montaño AM et al. International Morquio A Registry: clinical manifestation and natural course of Morquio A disease. J Inherit Metab Dis 2007;30(2):165–174.   14. Kinirons MJ et al. Dental findings in mucopolysaccharidosis type IV A (Morquio’s disease type A). Oral Surg Oral Med Oral Pathol 1990;70(2):176-179.  15. Hendriksz CJ et al. International guidelines for the management and treatment of Morquio A syndrome. Am J Med Genet Part A 2014;9999A:1–15.   16. Cimaz R et al. Joint contractures in the absence of inflammation may indicate mucopolysaccharidosis [hypothesis]. Pediatr Rheumatol Online J 2009;7:18.   17. Fahnehjelm KT et al. Clinical guidelines for diagnosing and managing ocular manifestations in children with mucopolysaccharidosis. Acta Ophthalmol. 2012;90(7):595–602.   18. Zafeiriou DI et al. Brain and spinal MR imaging findings in mucopolysaccharidoses: a review. AJNR Am J Neuroradiol 2013;34(1):5–13.   19. Braunlin EA et al. Cardiac disease in patients with mucopolysaccharidosis: presentation, diagnosis and management. J Inherit Metab Dis 2011;34(6):1183–1197.  20. Braunlin E et al. Unexpected coronary artery findings in mucopolysaccharidosis. Report of four cases and literature review. Cardiovasc Pathol. 2014;23(3):145–151.   21. Mesolella M et al. Management of otolaryngological manifestations in mucopolysaccharidoses: our experience. Acta Otorhinolaryngol Ital 2013;33(4):267–272.  22. Berger KI et al. Respiratory and sleep disorders in mucopolysaccharidosis. J Inherit Metab Dis 2013;36(2):201–210.   23. Martins AM et al. Guidelines for the management of mucopolysaccharidosis type I. J Pediatr 2009;155(4)(suppl 2):S32-S46.   24. Clarke LA Biomarkers for the mucopolysaccharidoses: discovery and clinical utility. Mol Genet Metab 2012;106(4):396–402.  25.Kakkis ED et al. The mucopolysaccharidoses. In: Berg BO, ed. Principles of child neurology. New York, NY: McGraw-Hill; 1996:1141–1166.  26. Wood T et al. Expert recommendations for the laboratory diagnosis of MPS VI. Mol Genet Metab. 2012;106(1):73–82.